"Galar a dicter" i deuluoedd a sefyllfaoedd “amhosibl” i ofalwyr. Mae cofnod diweddaraf Mae Pob Stori o Bwys yn datgelu profiadau'r cyhoedd o ofal cymdeithasol i oedolion yn ystod pandemig Covid-19

  • Cyhoeddwyd: 30 Mehefin 2025
  • Pynciau: Mae Pob Stori'n Bwysig, Modiwl 6

Mae'r Ymchwiliad wedi archwilio mwy na 47,000 o straeon personol a rannwyd drwy Mae Pob Stori o Bwys, yr ymarfer ymgysylltu cyhoeddus mwyaf a gynhaliwyd erioed gan ymchwiliad cyhoeddus yn y DU. Mae'r cofnod hefyd yn cynnwys profiadau a gasglwyd mewn 336 o gyfweliadau ymchwil a 38 o ddigwyddiadau a gynhaliwyd ar draws y pedair cenedl.

Mae'r Ymchwiliad wedi archwilio mwy na 47,000 o straeon personol a rannwyd drwy Every Story Matters, yr ymarfer ymgysylltu cyhoeddus mwyaf a gynhaliwyd erioed gan ymchwiliad cyhoeddus yn y DU. Mae'r cofnod hefyd yn cynnwys profiadau a gasglwyd mewn 336 o gyfweliadau ymchwil a 38 o ddigwyddiadau a gynhaliwyd ar draws y pedair gwlad.  

Cyhoeddir y cofnod diweddaraf ar ddiwrnod agoriadol gwrandawiadau cyhoeddus ar gyfer chweched ymchwiliad yr Ymchwiliad: Modiwl 6 ‘Sector Gofal’.. gan gynnwys cyfyngiadau a osodir ar y rheini sy'n byw ac yn gweithio o fewn y sector gofal a'r penderfyniad i ryddhau cleifion o ysbytai i ofal oedolion a chartrefi preswyl ..

Mae'r cofnod newydd hwn o Mae Pob Stori o Bwys, yn dwyn ynghyd brofiadau cyfranwyr o'r sector gofal cymdeithasol i oedolion. Mae'r cofnod Y record, yn nodi ystod eang o brofiadau o'r pandemig gan gynnwys:

  • Profodd teuluoedd drawma, gan ofni eu hanwyliaid yn marw gan deimlo eu bod wedi’u gadael ac ar eu pennau eu hunain - colledion sydd wedi arwain at heriau iechyd meddwl parhaus i lawer
  • Disgrifiodd pobl ag anghenion gofal a chymorth deimlo'n unig ac ynysig
  • Disgrifiodd y rhai oedd yn byw ar eu pennau eu hunain eu trafferthion â thasgau dyddiol oherwydd llai o ofal a chymorth cartref
  • Roedd pobl, yn enwedig y rhai â dementia neu anableddau dysgu, yn profi gofid ac iechyd yn dirywio pan nad oeddent yn gallu deall pam roeddent ar eu pennau eu hunain. 
  • Pryderon ynghylch y defnydd anghyson o hysbysiadau Peidiwch â Cheisio Adfywio Cardiopwlmonaidd (DNACPR) 
  • Roedd prinder staff mawr yn rhoi straen ar y gweithlu gofal, gyda llawer yn gweithio oriau hirach, weithiau i sicrhau nad oedd preswylwyr yn marw ar eu pennau eu hunain. 
  • Roedd gofalwyr cartref yn ei chanfod yn ofidus cael amseroedd ymweld wedi'u lleihau, gan gyfyngu gofal i anghenion sylfaenol yn unig
  • Disgrifiodd llawer o staff gofal ac anwyliaid deimlo'n ddiymadferth ac yn rhwystredig wrth ddarparu gofal diwedd oes heb hyfforddiant priodol pan nad oedd gweithwyr gofal iechyd proffesiynol yn gallu ymweld
  • Tynnodd cartrefi gofal sylw at heriau o amgylch rhyddhau o ysbytai, gyda llawer yn gorfod derbyn preswylwyr nad oeddent yn eu hadnabod ac yn aml heb statws Covid-19 cywir
  • Cyflenwad ac ansawdd cyfyngedig o PPE, gyda heriau cyfathrebu ychwanegol a gyflwynwyd gan y masgiau

“Mae’r straeon yn y cofnod Mae Pob Stori o Bwys hwn yn tynnu sylw at rai o’r amgylchiadau mwyaf heriol i ofalwyr, preswylwyr cartrefi gofal a’u teuluoedd yn ystod y pandemig. Drwy ddogfennu'r profiadau personol iawn hyn, rydym yn sicrhau y bydd lleisiau'r rhai a ddioddefodd, a ofalodd, ac a alarodd yn ystod y pandemig yn helpu i lywio argymhellion yr Ymchwiliad i sicrhau bod y sector gofal wedi'i baratoi'n well yn y dyfodol.

“Hoffwn ddiolch yn ddiffuant i bob un o’r degau o filoedd o bobl a rannodd eu straeon. Nid yn unig y gwnaethon nhw gyfrannu at y cofnod cynhwysfawr diweddaraf hwn ond fe wnaethon nhw hefyd ymgysylltu â Mae Pob Stori o Bwys i helpu'r Ymchwiliad i ddysgu gwersi ar gyfer y dyfodol.”

Ben Connah, Ysgrifennydd Ymchwiliad Covid-19 y DU

Mae cofnodion Pob Stori’n Bwysig yn helpu’r Cadeirydd, y Farwnes Hallett, i ddod i gasgliadau a gwneud argymhellion ar gyfer y dyfodol. cofnodion eraill wedi cael eu cyhoeddi hyd yn hyn, '‘Systemau Gofal Iechyd’' (Medi 2024), '‘Brechlynnau a Therapiwteg’ (Ionawr 2025)' a 'Profi, Olrhain ac Ynysu' (Mai 2025).

 

Yn y cofnod diweddaraf, mae gofalwyr a thrigolion yn myfyrio ar effaith cyfyngiadau symud:

Rwy’n anabl ac mae gen i glefyd awtoimiwn terfynol, felly roeddwn i’n gwarchod fy hun… Yn ystod y pandemig, roeddwn i’n teimlo ar goll, yn ynysig, yn unig, wedi fy anghofio ac yn ofnus… Er bod fy chwaer a’i theulu’n byw drws nesaf, wnaethon ni ddim cwrdd ond cawsom alwad ffôn ddyddiol am 10 munud gan ei bod yn gofalu am ei merch anabl, felly roedd yn brysur iawn.

Person ag anghenion gofal a chymorth, Lloegr

Pan aeth yn sâl iawn, roedd yn wirioneddol flinedig ac yn frawychus ac yn unig iawn, iawn.
Wrth gwrs, byddai pobl yn ffonio ac yn dweud, ‘Os oes unrhyw beth y gallem ei wneud’ ond doedd dim byd oherwydd, yn y [cyfyngiadau symud] cyntaf, doedden nhw ddim yn cael dod i mewn i’r tŷ. Roeddech chi'n gwbl ynysig.

Gofalwr di-dâl yn byw gyda'r person y maent yn gofalu amdano, Cymru

Gwaethygodd ei dementia yn gyflym pan ddigwyddodd y cyfyngiadau symud ac nid yn cael unrhyw gymorth gan ei theulu
Felly, doedd hi ddim wedi cael ei theulu i ddod i'w gweld. Collodd hi bob ewyllys braidd. Doedd hi ddim yn poeni. Gwaethygodd hi'n wirioneddol. Ie, gallwch chi siarad â nhw dros y ffôn. Ond doedd hi ddim yn deall mai ei merch neu ei mab neu ei hwyrion oedd hi'n siarad â nhw, oherwydd doedd hi ddim yn gallu gweld eu hwyneb yn gorfforol.

Gweithiwr cartref gofal, Gogledd Iwerddon

Collodd llawer o bobl anwyliaid oedd ag anghenion gofal a chymorth:

Mae’r teulu wedi’u llethu nad oedden ni’n gallu bod gydag e ar ddiwedd ei oes. Rydym yn galaru na chafodd yr anrhydedd roedd yn ei haeddu gan ei deulu annwyl ac agos iawn ac mae'n torri ein calonnau wrth i ni deimlo ei fod wedi'i adael ar yr union adeg yr oedd ein hangen arno.

Aelod o deulu galarus preswylydd cartref gofal, Cymru

Doedd hi ddim yn gallu deall pam mai dim ond drwy’r ffenestr y gallai fy ngweld…roedd hi’n rhoi’r gorau i fwyta oherwydd ei bod hi’n teimlo’n isel ei hysbryd gan fywyd heb ymwelwyr, ac ymweliadau gofal byr iawn gan y staff.

Aelod o deulu galarus preswylydd cartref gofal, yr Alban

Roedd staff gofal yn ei chael hi'n anodd iawn â'r pwysau ychwanegol oedd arnynt:

Roedd gennym ni ŵr bonheddig a oedd ar ddiwedd ei oes nad oedd yn yr ysbyty oherwydd ein bod ni wedi ei nyrsio ein hunain, ac eto, nid cartref nyrsio ydyn ni. Felly, mewn gwirionedd, ni ddylem fod yn gwneud hynny. Roedd yn rhaid i ni ffonio'r teulu i mewn ar y funud olaf, er mwyn iddyn nhw allu ffarwelio ac yna roedd yn rhaid iddyn nhw adael, roedd yn ofnadwy, roedd yn hollol ofnadwy. Dwi ddim yn meddwl y byddwn i wedi goddef hynny pe byddai'n deulu i mi

Gweithiwr cartref gofal

Gorflinder a straen yn bennaf. Ie, oherwydd roedden ni i gyd yn gweithio cymaint o sifftiau. Yna byddai rhywun yn mynd yn sâl â Covid, yn methu â dod i mewn am gyfnod hir, neu'n mynd yn sâl a pheidio â dod i mewn am gyfnod hir. Felly, ie, roedd llawer o bwysau.

Gweithiwr cymorth

Achosodd y defnydd anghyson o hysbysiadau DNACPR ddryswch, rhwystredigaeth a gofid sylweddol ymhlith teuluoedd a gofalwyr:

Gwrthodais pan ddywedon nhw, ‘Rydyn ni’n mynd i roi DNACPR i bawb’, a dywedais i, ‘Dydych chi ddim o gwbl’. Bydd fy mhreswylwyr yn gwneud y penderfyniad hwnnw drostynt eu hunain. Dydych chi ddim yn mynd i orfodi hynny, felly peidiwch ag anfon unrhyw un yma oherwydd dydych chi ddim yn gwneud hynny. Gofynnais y cwestiwn. Gofynnais y cwestiwn i bawb oherwydd pwy a wyddai beth fyddai'n digwydd, ond ni fyddwn yn gadael i neb ddod i mewn a gwneud hynny

Rheolwr cofrestredig cartref gofal, Lloegr

Mae gen i anabledd...Rwy’n dal i gael fy ysgwyd i’r eithaf, eu bod nhw wedi gorfodi hysbysiadau ‘Peidiwch ag Adfywio’ ar y rhai ohonom sydd ag anabledd sylweddol neu dros oedran penodol.

Person ag anghenion gofal a chymorth, Cymru

Cymorth sydd ar gael

Mae'r Ymchwiliad yn cydnabod bod rhywfaint o gynnwys yn y cofnod a'r dyfyniadau uchod cynnwys disgrifiadau o farwolaeth, esgeulustod a niwed sylweddol a allai fod yn ofidus neu'n sbarduno. Os yw'r cynnwys hwn yn effeithio arnoch chi, gwyddoch fod gwasanaethau cymorth ar gael. drwy wefan yr Ymchwiliad.